Koniec termometrów rtęciowych !

Era termometrów dobiegła końca z dniem 3 kwietnia 2009r., kiedy to zniknęły na dobre z produkcji.

Ze względu na szkodliwe działanie rtęci na zdrowie człowieka, otaczające nas środowisko naturalne oraz trudności z jej unieszkodliwieniem Unia Europejska dąży do maksymalnej eliminacji tego metalu z naszego otoczenia. Termometry rtęciowe oraz inne urządzenia pomiarowe zawierające rtęć zostały wycofane z produkcji i sprzedaży 3 kwietnia 2009r.

Wchodzące w życie przepisy nie zakazują nam stosowania termometru rtęciowego, jednak Unia Europejska dla naszego bezpieczeństwa zaleca zastąpienie jego innym termometrem, np. elektronicznym lub wskaźnikowym. Obydwa termometry są bardzo proste w obsłudze i dają pomiar o wiele szybciej niż termometr rtęciowy. Różnią się jednak ceną. Termometr elektroniczny w zależności od rodzaju może być od kilku do kilkunastu razy droższy od termometru rtęciowego. Jest za to trwalszy i posłuży nam się dłużej. Termometr wskaźnikowy jest tańszy od termometru rtęciowego, ale niestety daje mniej dokładny pomiar (daje pomiar orientacyjny, zwykle z dokładnością do 0,3 stopnia Celsjusza).

Niebezpieczeństwo, jakie niesie za sobą używanie termometrów rtęciowych

Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, jak dużym niebezpieczeństwem jest rozbity termometr rtęciowy. Rtęć, jako jedyny metal w temperaturze pokojowej występuje w postaci cieczy, która nieustannie paruje. To właśnie bezwonne pary rtęci są bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia, gdyż w tej postaci przez drogi oddechowe do naszego organizmu dostaje się 80% dawki. Inną drogą wchłaniania jest skóra, przez którą wnika ok. 20% dawki. Po wniknięciu do organizmu rtęć kumuluje się głównie w mózgu, nerkach i tkankach płodu (jeżeli narażeniu na opary rtęci uległa kobieta ciężarna).

Objawami zatrucia ostrego są:

* niewydolność układu oddechowego;

* bóle głowy;

* wymioty, często krwawe.

Objawami zatrucia przewlekłego są:

* stany zapalne jamy ustnej;

* na dziąsłach pojawiają się czarne złogi siarczku rtęciowego;

* drżenie mięśni kończyn, powiek;

* uszkodzenie mózgu – tzw. encefalopatia rtęciowa;

* bezsenność;

* pogorszenie pamięci;

* zaburzenia żołądkowo-jelitowe;

* uszkodzenie nerek.

Większość objawów znika po ustaniu ekspozycji na pary rtęci, zmiany powstałe w mózgu są niestety trwałe. Nie zaobserwowano dotychczas zatrucia rtęcią drogą pokarmową, nawet po spożyciu dużej dawki. Aby przyspieszyć jej eliminację z przewodu pokarmowego należy przyjąć doustnie węgiel leczniczy.

Co zrobić ze starym termometrem rtęciowym?

Na terenie całego kraju organizowane są systemy selektywnej zbiórki zużytych termometrów rtęciowych. Można je zanieść, np. do apteki posiadającej specjalny pojemnik na tego typu odpady, które następnie trafiają do przedsiębiorstw wyspecjalizowanych w ich utylizacji. Rtęć zaliczana jest do kategorii odpadów niebezpiecznych.

By uzyskać informacje na temat najbliższego miejsca składowania rtęci najlepiej zadzwonić do Powiatowej Stacji Sanepidu lub Wojewódzkiego Inspektoratu Sanitarnego.

Co zrobić, gdy potłucze się termometr rtęciowy?

Rtęć należy niezwłocznie zebrać najlepiej w gumowych rękawiczkach do szklanego słoika lub szczelnie zamykanego plastikowego worka. Można użyć do tego zakraplacza do oczu, sztywnej kartki papieru, czy też łopatki. Nie wolno używać domowych środków czyszczących (szczególnie tych zawierających chlor i amoniak), gdyż reagują one z rtęcią dając groźny, trujący gaz. Rozbity termometr oraz przyrządy pomagające nam w zebraniu rtęci należy włożyć do słoika z rtęcią lub zamknąć szczelnie w worku plastikowym i zanieść do najbliższego miejsca utylizacji rtęci lub apteki, która posiada pojemniki na tego typu odpady. Rtęci nie wolno zbierać pędzlem, miotłą lub odkurzaczem, gdyż rozbijają ją na mniejsze kropelki, zwiększając powierzchnię parowania i stężenie par rtęci w powietrzu!!! Ponadto małe „kuleczki” rtęci mogą się ukryć w szczelinach i zakamarkach podłogi lub pomiędzy włosiem dywanu i nieustannie parując, mogą spowodować bardzo groźne zatrucie przewlekłe tym metalem. Należy także pamiętać, by przez kilka dni intensywnie wietrzyć pokój w celu zmniejszenia stężenia par rtęci do poziomu nie zagrażającego zdrowiu.

Nie wolno wyrzucać termometru rtęciowego lub samej rtęci do śmieci, spuszczać w ubikacji lub wylewać do zlewu.